CALCUTTA: Bengali Palaces & Vestiges of Her Majesty’s Empire, Photographs by Fabien de Cugnac & François Loze

In India, historisch gezien tijdens de Engelse bezetting, is de Bengaalse bevolking het meest door de Britse cultuur doordrenkt geworden. Voornamelijk doordat de elites nauw verbonden waren met de Oost-Indische Engelse Compagnie. Zo behoorde In Calcutta een deel van de bevolking, uit bestuursleden van dat bedrijf, uit militairen, maar ook uit grote comfortabel gevestigde families die deelnamen aan de handel en die met leningen commerciële operaties dat bedrijf financierden. Door de verbondenheid in onderlinge economische belangen, en door de proximiteit van wederzijdse culturele invloeden, werd beide voedingsbodems voor een culturele heropleving, die filosofie, religie, en kunst hebben beïnvloed, en die beide gewerkt hebben als stimuli voor de Bengaalse elites, waarvan sommige leden reeds geschoold waren en universiteiten hadden bezocht. Door de opkomst van een hogeschool opgeleide middenklas, en door de aanwezigheid van nieuwe lokale universiteiten, onder andere die van Calcutta opgericht in 1857, versterkte die gevoelsband nog meer. Bij het einde van de 19e eeuw, trof deze vermengde relatie, uiteindelijk een belangrijk deel van haar Indiase samenleving. Anderzijds, het Britse architecturaal erfgoed behorende tot Calcutta, waarvan de Engelse residenties en de officiële koloniale gebouwen, oefende historisch gezien, een grotere aantrekkingskracht uit, dan deze van de grote paleizen van de Bengaalse stad. Deze laatste waren verborgen in de meanders van het noorden van de stad, en deden denken met hun algemene vormen aan het klassieke Griekenland en aan het oude Rome, maar met details en versieringen ontleend aan de lokale kunst. Echter deze fascineerden de bezoekers niet. Op het moment van hun optrekken, waren deze paleizen omringd door tuinen; maar vanaf de 20e eeuw, onder de invloed van de demografische druk, en door de economische achteruitgang, de successie rechten, de kosten en verdelingen, slokte de stad geleidelijk het erfgoed van de rijke bezitters kaste op. Daarbij, de nationalisatie van een groot deel van haar grondbezit door de nieuwe Indiase staat in 1947, en de afschaffing voor de rijke kaste van haar privileges, zijn beide de oorzaken geweest die haar stedelijke ontwikkeling verklaren. Tijdens hun fotoreportages kregen Fabien de Cugnac en François Loze soms de kans om kennis te maken met deze woningen, door binnen te treden in receptie-interieurs ondergedompeld in een schemering, in woonkamers met gesloten luiken, intact na zovele generaties, ver van de hitte en het tumult komende van de aangrenzende steegjes. Portretten van voorouders, grote spiegels door de tijd beschadigd, kroonluchters, fauteuils; al deze meubels met veel stijl, getuigen van de westerse invloed in de 19e eeuw, over die van de Bengaalse elites.