De la Lenteur et de la Mesure

Het is dan ook met een slow-curating aanpak dat dit project tot stand kwam, al naargelang de ontmoetingen, verwantschappen en samenloop van omstandigheden. Oorspronkelijk moest het project een solotentoonstelling worden na een uitnodiging voor Tom Lowe, een Britse kunstenaar die een tijd in Brussel doorbracht en wiens polymorfe werk geheel gegenereerd en geactiveerd wordt door metrisch en ander toeval. Toeval vormt de basis van zijn werk en bepaalt de inscriptie van het werk in een gegeven ruimte. Tom draagt onder zijn T-shirt continu een metertje dat hem in staat stelt om in realtime de metrische overeenkomsten na te gaan die zijn verbeelding voeden. 98 is in dit geval het gouden cijfer hetgeen hem de gelegenheid bood sommige van zijn bestaande stukken te activeren en andere nieuwe te creëren voor Maison Grégoire. De uitnodiging voor Béatrice Balcou, een kunstenares van wie wij het werk sinds 2011 steunen, kwam voort uit een toeval dat eerder tijdelijk en functioneel dan metrisch was: kort na de ontmoeting met Tom Lowe, ontving ik één van haar Pièces Assistantes, een keellijst speciaal ontworpen voor een schilderij van Tom Lowe, ter gelegenheid van een tentoonstelling in een Brusselse galerij. Het werk van Béatrice Balcou reflecteert vanaf het begin over onze relatie met tijd, contemplatie, observatie en traagheid. Dit heeft zich de laatste jaren geïllustreerd d.m.v. haar Cérémonies, mooi georchestreerde en gechoreographeerde performances waarin de kunstenares met een zeer hoge precisie en concentratie, ernaar streeft om een kunstwerk uit haar conserveringsverpakking te halen en het geleidelijk aan de toeschouwer te laten verschijnen. De kracht van dit proces van onthulling, opgraving en curatoriële zorg ligt net zo goed in de symmetrische helling die integraal onderdeel van haar Cérémonies vormt: de even trage, bestudeerde en verzorgde herverpakking van het kunstwerk. Deze uitnodiging tot traagheid, tot de bewuste en geconcentreerde oefening van de blik, tot de zorg en de aandacht fungeert ook als een aansporing tot een metafysisch bewustzijn van zowel de cycli van het leven, de natuur en de beschaving, als een herinnering aan onze toestand als wezens, objecten of artefacten, die gedoemd zijn te verdwijnen en in vergetelheid te vallen. Voor deze openbaringceremonies oefent Béatrice met wat zij placebo’s noemt; dat zijn -meestal houten- gebeeldhouwde objecten die het werk reproduceren om op te diepen en te manipuleren. Die placebo’s hebben in de loop der tijd dankzij verdere tentoonstellingen van haar werk een zekere plastische autonomie verworven. Hieruit ontstond waaarschijnlijk het idee van Pièces Assistantes voor andere kunstenaars, katalisator van deze ontmoeting met het werk van Tom Lowe. Voor De la Lenteur et de la Mesure maakt Béatrice een onuitgegeven Pièce Assistante, bedacht en verwezenlijkt voor en op maat van de architectuur van Maison Grégoire. Op die manier benadrukt ze welk bijzonder meesterwerk dit bouwwerk is. De samenloop van deze twee werken bracht de thematiek van de tentoonstelling voort. Al naar gelang de overeenkomsten, ontdekkingen en latere samenloop van omstandigheden werd het project van lieverlee uitgebreid met nieuwe voorstellen die, van het ene naar het andere, verdere draden van het project weven. Een “curatoriale”, therapeutische dimensie, en een metafysische uitnodiging zijn ook aanwezig in de video van Anaïs Chabeur, een jonge Franse kunstenares die zo pas van het HISK is afgestudeerd. Traag poëtisch en met precisie filmt zij het vaak onzichtbare werk van een beroep dat vaak genegeerd wordt door onze samenleving, waarin veelal het jong-zijn en de consumptie wordt opgehemeld. Hierop brengt Shankar Lestréhan, jonge laureaat van de ISAC/Espace urbain-cursus op het ArBA-EsA, een antwoord met zijn schilderspaletten-grafstenen verspreid in het huis en haar tuin. Deze werken dienden als accessoires op zijn eindejaarspresentatie op school. Rokko Miyoshi stelt in zijn werk de relaties, overeenkomsten en verschillen van vormen, tijdelijkheden en maten in vraag door minimale interventies die unieke verplaatsingen benadrukken of invoeren. Miyoshi wordt ook vaak meegesleept door ontmoetingen en toevalligheden van plekken en objecten. Hiermee werkt hij voorstellen uit waarvan de effectieve en metaforische subtiliteit van de interventie vaak zeer gering is. Dit is wat hij hier zal doen door gevonden afgedrukte foto’s tentoon te stellen en door een meetobject te verstoren. De inbreng van Boris Thiébaut in de onuitgegeven reeks van panelen die we hier presenteren lijkt eveneens zo subtiel te zijn. Zijn interventie is de nulgraad van schilderkunst, het verbergt niet minder een nauwkeurig en verzorgd werk van assemblage en compositie dat zich niet openbaart aan een snelle blik. Een discreet maar radicaal tegengewicht wordt gegeven door het performatieve voorstel van Ella de Burca, een Ierse beeldende kunstenares gevestigd in Brussel, waarvan het werk zich structureert rond plastische vormgevingen van tekst. In dit geval stelt ze een nieuwe site-specific performance voor dat de modernistische context weerspiegelt. Het werk vindt zijn oorsprong in haar onderzoek naar de relaties tussen Van de Velde en zijn vrouw Maria Sèthe. Dit doet ze vanuit het oogpunt getint met angst en podiumvrees die voor haar gewoon zijn. Een geheel andere verhouding met het geschreven en gelezen woord, met de traagheid en de concentratie, uit zich in de twee werken van de reeks Le superflu doit attendre van Marianne Mispelaëre, waarvan er één speciaal verwezenlijkt is voor deze tentoonstelling. Deze werken drukken een reflectie, een politiek- en een feministisch engagement uit aan de hand van lezingen uitgevoerd door de kunstenares. Ze dragen de sporen van de lichamelijke en performatieve investering van de kunstenares. Koperen platen dragen letterlijk de sporen van het lichaam van Marianne, achtergelaten bij de lezing en variabel in functie van een veelheid aan parameters. Op het einde van de lezing is de plaat (alsof het een « bibliografisch » grafschrift was) met de titel van het werk dat voorgelezen werd, alvorens verzegeld te worden door een glas dat de aantasting van het koper door de labeur en het zweet van de kunstenares bewaart. Om de cirkel van uitnodigingen en correspondenties rond te maken, vond er tijdens de voorbereiding van de tentoonstelling voor de zoveelste keer een toeval plaats. Het vond plaats tussen een discreet geïntegreerde sculptuur van Tom Lowe en Compadre, een editie geproduceerd door één van de leden van het collectief Self Luminous Society (Slim Denken, Hayne E. Day, BennySnouta, en José). We zullen deze ontmoeting in ons project reproduceren, in afwachting van het performatieve voorstel dat Self Luminous Society zal uitwerken, nadat ze deze tentoonstelling, die continu in de maak is, ontdekt zullen hebben. In tussentijd zijn jullie van harte uitgenodigd om, op jullie ritme, De la Lenteur et de la Mesure, en de voorstellen die we voor u hebben ontwikkeld te ontdekken . Emmanuel Lambion- Bn PROJECTS